Λ. Μαραθώνος 66 & Κύπρου 2, Παλλήνη 15351 - Βασ. Κωνσταντίνου 300, Κορωπί 19400

Προγράμματα ΠΕΣΠ και ABA

Τα προγράμματα πρώιμης εντατικής συμπεριφοριστικής παρέμβασης είναι βασισμένα στην φιλοσοφία του Συμπεριφορισμού και στις αρχές της Εφαρμοσμένης Ανάλυσης της Συμπεριφοράς (ΕΑΣ) γνωστή στο εξωτερικό ως Applied Behavior Analysis (ABA).  Τα προγράμματα πρώιμης παρέμβασης συνιστώνται σε παιδιά που έχουν διαγνωστεί με διαταραχές αυτιστικού φάσματος.  Η πρώιμη αποκατάσταση, που βασίζεται στις αρχές της ΕΑΣ / ΑΒΑ, χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι καλύπτει όλες τις εκπαιδευτικές και θεραπευτικές ανάγκες του παιδιού, όντας ένα πλήρες πρόγραμμα αποκατάστασης.

Οι λογοθεραπεία και η εργοθεραπεία θεωρούνται συμπληρωματικές θεραπείες που συμπεριλαμβάνονται στην αποκατάσταση όταν το παιδί έχει ειδικά αρθρρωτικά ή μυοσκελετικά προβλήματα αντίστοιχα.  Σε κάθε άλλη περίπτωση η διδασκαλία δεξιοτήτων λόγου και επικοινωνίας καθώς και δεξιότητες χωροχρονικές ή λεπτής και αδρής κίνησης διδάσκονται από εξειδικευμένους θεραπευτές της ΕΑΣ / ΑΒΑ που εργάζονται υπό την καθοδήγηση των εποπτριών και της επιστημονικής υπεύθυνης.  Όταν κριθεί αναγκαίο από την επιστημονική υπεύθυνη ή την επόπτρια μπορεί να κληθεί η λογοθεραπεύτρια ή η εργοθεραπεύτρια ώστε να προτείνει λύσεις σε κάποιο πρόβλημα και να συμβάλει στην αποκατάσταση συμβουλεύοντας την θεραπευτική ομάδα.  Η αποκατάσταση ωστόσο θα συνεχίσει να παρέχεται από θεραπευτές εκπαιδευμένους στην ΕΑΣ / ΑΒΑ.

Τι είναι λοιπόν η Πρώιμη Εντατική Συμπεριφοριστική Παρέμβαση;

Πρώιμη είναι η παρέμβαση που ξεκινάει πριν ή κοντά στο δεύτερο έτος της ηλικίας, ή όσο πιο σύντομα γίνεται από την στιγμή της διάγνωσης.  Η διάγνωση για ΔΑΦ μπορεί να γίνει από τον 18 μήνα ζωής.  Είναι πιο σύνηθες να γίνεται κοντά στο- ή μετά το δεύτερο έτος ζωής.  Επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι για να προλάβει να ενταχτεί ένα παιδί με ΔΑΦ ώστε να μην ξεχωρίζει από τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης η ταχύτητα με την οποία μαθαίνει καινούργια πράγματα πρέπει να είναι διπλάσια από αυτή των ομήλικων του για τα πρώτα 2 – 4 χρόνια της παρέμβασης και για τα περισσότερα παιδιά είναι απαραίτητο να συνεχιστεί αυτός ο ρυθμός και για κάποια χρόνια επιπλέον.  Συνεπώς, για την επιτυχή ένταξη ενός παιδιού στο φάσμα, είναι πάρα πολύ σημαντικό η αποκατάσταση να ξεκινήσει όσο πιο κοντά στο 2 χρόνο ζωής γίνεται και να είναι εντατική και συμπεριφοριστική.

Εντατική χαρακτηρίζεται η παρέμβαση που διαρκεί 25 ως 40 ώρες την εβδομάδα για τουλάχιστον τα πρώτα 4 ως 6 χρόνια ζωής ενός παιδιού με ΔΑΦ και εφαρμόζεται σε όλη την διάρκεια της ημέρας.   Χαρακτηριστικά, ο Ίβαρ Λόβας, ένας από τους πρώτους ψυχολόγους που ανέπτυξαν προγράμματα αποκατάστασης ατόμων με αυτισμό, είπε ότι η κάθε ξύπνια στιγμή ενός παιδιού αποτελεί ευκαιρία για μάθηση και βελτίωση.  Για να επιτυγχανθεί αυτό είναι απαραίτητη η συμμετοχή των γονιών, οι οποίοι πρέπει να αναλαμβάνουν το πόστο τους όταν οι θεραπευτές αποχωρούν, την κάθε ημέρα.  Συνεπώς, η εφαρμογή ενός εντατικού προγράμματος προϋποθέτει στενή συνεργασία μεταξύ της θεραπευτικής ομάδας και της οικογένειας.  Επιπλέον σημαντικό ρόλο θα παίξει και η κοινότητα στη μετέπειτα ένταξη του παιδιού.

Συμπεριφοριστική είναι η παρέμβαση που βασίζεται στις αρχές της Εφαρμοσμένης Ανάλυσης της Συμπεριφοράς (ΕΑΣ / ΑΒΑ).  Η ΕΑΣ στοχεύει στην βελτίωση της ζωής του ανθρώπου θέτοντας ερωτήματα που οι απαντήσεις τους μπορούν να συντελέσουν στη επίλυση καίριων ατομικών και κοινωνικών προβλημάτων.  Πιο συγκεκριμένα συμπεριφοριστική είναι η παρέμβαση που εστιάζει ακριβώς στις συμπεριφορές που πρέπει να τροποποιηθούν και όχι σε άλλες συμπεριφορές.  Επίσης οι συμπεριφορές που επιλέγονται πρέπει να είναι μετρήσιμες ώστε να αξιολογούνται ποσοτικά.  Τέλος, για να αποδοθεί ο χαρακτηρισμός συμπεριφοριστική, είναι απαραίτητο να γίνεται συστηματική καταγραφή δεδομένων πριν και κατά την διάρκεια της παρέμβασης ώστε να αποδειχτεί ότι όντως έχει υπάρξει βελτίωση στην συμπεριφορά κατόπιν της παρέμβασης.

Το πλαίσιο της ΠΕΣΠ καθορίζεται βάση των αναγκών του κάθε παιδιού και της οικογένειας του, έτσι μπορεί να πραγματοποιηθεί σε οργανωμένα ημερήσια κέντρα,  κατ’ οίκον, ή στο σχολείο, ακόμη και στην κοινότητα εφόσον το υπαγορεύουν οι ανάγκες του παιδιού.  Σε πολλές περιπτώσεις είναι αναγκαίο να πραγματοποιηθεί σε όλα τα πλαίσια παράλληλα.  Βασικά χαρακτηριστικά της ΠΕΣΠ είναι η ένα προς ένα, εξατομικευμένη παρέμβαση που καλύπτει όλες τις δεξιότητες στις οποίες το παιδί με ΔΑΦ μπορεί να υστερεί όπως: λόγος, επικοινωνία, δεξιότητες γνωστικές, αυτοεξυπηρέτησης και αυτοαπασχόλησης, παιχνίδι και κοινωνικοποίηση.

Μέχρι τη δεκαετία του ’60 οι ειδικοί πίστευαν ότι τα παιδιά με αυτισμό δεν επιδέχονταν βελτίωση στον μαθησιακό τομέα και στην συμπεριφορά και συμβούλευαν τους γονείς να ιδρυματοποιήσουν τα παιδιά τους.  Σήμερα το National Research Council (2001) των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής (ΗΠΑ) καθώς και άλλοι φορείς όπως ο Surgeon General (υπουργός υγείας) (Department of Health and Human Services, 1999) των ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι τα θεραπευτικά προγράμματα που βασίζονται στην πρώιμη, εντατική και συμπεριφοριστική παρέμβαση παρέχουν  εμπεριστατωμένες μεθόδους διδασκαλίας που εδώ και 50 χρόνια αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα της ΕΑΣ / ΑΒΑ στη μείωση προβληματικών συμπεριφορών και στην εκμάθηση αντίστοιχων λειτουργικών συμπεριφορών που βελτιώνουν την επικοινωνία, την μάθηση, και την κοινωνική ένταξη.

Όταν η ΠΕΣΠ εφαρμόζεται από θεραπευτές εκπαιδευμένους στην ΕΑΣ, που εποπτεύονται συστηματικά από αναλυτές συμπεριφοράς, είτε η παρέμβαση γίνει κατ’ οίκον είτε σε οργανωμένα κέντρα ημέρας η αποτελεσματικότητα τους είναι η ίδια.

Μοιραστείτε το

      
Back to top